Mipui roinrêl suosamna hmun le hripuiin a nuoi Myanmar ta dinga ṭongṭai

1962-a inthokin 2011 chen kha Myanmar chu Sipai Rorêlna hnuoiah a lo um a. Mipui rorelnaah an kîr hnung 2020-a General Election chu Ms Suu Kyi a party NLD-in hnena chungchuong an chang. Sienkhom, sorkârna an siem hman hmain Suu Kyi chu thil dang dangah intumin Sipai rorêlna chun kum khat sûng emergency puongin February 1-a inthok khan a ram roinrêl thuneina a lo lak nawk tah.

Hi le inzomin mipuiin sipai rorêlna dit loin nuorna an siem a, chuonghai chu tukdol dingin sipaihaiin tharum dâm, teargas dâm, rubber silaimu dâm le silaimu tak tak dâm mipui chungah an hmang a. Mi a za tèl an thi phà tah a, warrant bo khoma mihai man theina le kum 20 chuong lungina khum theina thuneina sipaihai pêk an nih.

Myanmar sipai thuneina hin Buddhism sakhuona hi a thlop a, chun sipai thuneina’n rorêlna a lak hnung chawlkâr iemani zât hnung khan Buddhist kulmut pawl, Ma Ba Tha khoma sipai roinrêlna a ṭan thu a puong a. Sipai thuneina le Buddhism hi an fe kop tlat ang a’n leiin a rama maktaduoi 4.4 Kristienhai ta dingin hnawchêpna a zuol pei ding le mipui lai Buddhism ngainatna le lungnona sukthar nawk ni dinga ring a nih.

A hma khom khan ringtharhaiin Isu Krista an zui chara inthokin an sungkuo danghai le khawtlânga inthok sukdudana le nghatsanna an tuok nghâl a. Khawtlâng hmang dinga riruong, tuihnar (water source) hai chen hmang an phal pek nawh. Biekin um tahai dâm suosam an ni a, a châng chun biekin inhuonna sungah Buddhist thiempuhai lut luiin an Buddhist biekhmun (shrines) an inngîr hlak.

Myanmara Rohingya Muslimhai beidongna chun khawvel hriet a hlaw hle a. Sienkhom Kristien minority hratna hmun – Kachin, Karen le Shan statehaia helpawlhai chunga Myanmar sipai tawrotna ruok chun hriet a hlaw phâk nawh. Kristien tamna hmun, Chin state-a nuoi khat neka tam Internal Displacement Camp-a umhai chu bu le damdawi an tlasam. Covid-19 hripuiin harsatna a suk zuol a, Kristienhai chu sorkâr ṭhangpuina thil semnaa chun ditsakna an chang phâk nawh. Inah mihai an inkhum leiin le sumdawngna a chawl hri leiin kohranah sawma pakhat le thilpek hai a lut tlawm tah. Chun, khawsakna a hung harsa tak tak ṭan ding a nih.

Sipai rorêlna le hripui leiin khawpuia kohran inkhawm (physical le online-ah) suk tawp hri phot a nih. Curfew leiin zâna inkhawm thei an naw a. Phone-a inbiek hai chen khom fimkhur a ṭul tâk leiin pastorhai chun an kohran hai leh inhrietpaw harsa an tih. Pastor pakhat chun mi po po ṭitnan kan sip a, mi tlawmte leh Pathien kan chawibiek hlak a, sienkhom sorkâr mi hriet pal ding kan inlau hle tiin a hril.

Hieng kâra khom hin Pathien sin chu sunzom pei a nih a. Daisy chun “Kan fimkhur nasa hle” a tih. Min Naing chun kil khawra um pastorhai ta dingin kâr tin online Bible study a buotsai hlak a, “Internet connection duthusam naw sien khom kan thaw ṭawk ṭawk hlak” a tih. Verneer chun ringtuhai chu boruok thar dungzuiin kan inhêm pei a, online le offline-a khuokhirnahai, internet blackouts le zân curfew um hlak sien khom hiengang huna hnuoi machi le var ni dân lampui kan dapsuok pei a, ringtuhai infuiton kan ma nawh tiin a hril.

Inchûk le hmalâkna ding: Ram rorêltua inthok khuokhirna hai hi tlung thut thei zing a nih. Zalênna hun ei nei lai hin Lalpa rong nasa takin bawl ei tiu. Mipui roinrêlna Myanmarah tungding nawkna ding le ieng ang harsatna kâra khom rongbawl dân kohranin an hrietsuok pei theina dingin ṭongṭai ei tiu.

By:- Upa Dr. Lalsiemlien Pulamte



Loading